به گزارش شفافیت قطعنامه 598 شورای امنیت، به دنبال گسترش دامنه جنگ و افزایش نگرانیهای شورای امنیت و کشورهای دیگر، بخصوص کشورهای منطقه و حامیان عراق، در تاریخ 20 ژانویه 1987 (29 تیر 1366) در جلسه شورای امنیت به تصویب رسید. این قطعنامه که طرح آن از سوی امریکا تنظیم شده بود، با حضور وزرای خارجی کشورهای امریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان غربی، ایتالیا، آرژانتین و امارات متحده عربی و همچنین جانشین وزیر خارجه ژاپن به تصویب رسید.
در این قطعنامه، شورای امنیت با تأیید مجدد قطعنامه (1986) 582 خود، با ابراز نگرانی عمیق از اینکه علی‌رغم درخواستهایش برای آتشبس، منازعه بین ایران و عراق، بشدت سابق و با تلفات شدید انسانی و تخریب مادی ادامه دارد؛ با ابراز تأسف از آغاز و ادامه منازعه، همچنین با ابراز تأسف از بمباران مراکز صرفاً مسکونی غیرنظامی، حملات به کشتیرانی بیطرف یا هواپیماهای غیر نظامی، نقض قوانین بینالمللی انساندوستانه و دیگر قوانین ناظر بر درگیری مسلحانه، بویژه کاربرد سلاحهای شیمیایی برخلاف الزامات پروتکل 1925 ژنو، با ابراز نگرانی عمیق نسبت به احتمال تشدید و گسترش بیشتر منازعه، مصمم گردید به تمامی اقدامات نظامی بین ایران و عراق خاتمه بخشد.
شورای امنیت معتقد گردید که باید یک راه حل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پایدار، بین ایران و عراق به دست آید؛ با یادآوری مفاد منشور ملل متحد، بویژه تعهد همه دوَل عضو به حل اختلافات بینالمللی خود از راههای مسالمتآمیز به نحوی که صلح و امنیت بینالمللی و عدالت به مخاطره نیفتد، با حکم به اینکه در منازعه بین ایران و عراق، نقض صلح حادث شده است، با اقدام بر اساس مواد 39 و 40 منشور ملل متحد:
1. خواستار آن است که به عنوان قدم اولیه جهت حل و فصل «مناقشه» از راه مذاکره، ایران و عراق یک آتشبس فوری را رعایت کرده، به تمام عملیات نظامی در زمین، دریا و هوا خاتمه داده و تمام نیروهای خود را بدون درنگ به مرزهای شناخته‌شده بینالمللی بازگردانند.
2. از دبیر کل درخواست می‌کند که یک تیم ناظر ملل متحد برای بررسی، تأیید و نظارت بر آتشبس و عقبنشینی نیروها اعزام نماید و همچنین از دبیر کل درخواست مینماید با مشورت طرفین درگیر، تدابیر لازم را اتخاذ نموده، گزارش آن را به شورای امنیت ارائه نماید.
3. مصرّانه میخواهد اسرای جنگی آزاد شده و پس از قطع مخاصمات کنونی، بر اساس کنوانسیون سوم ژنو در 12 اوت 1949، بدون تأخیر به کشور خود بازگردانده شوند.
4. از ایران و عراق میخواهد با دبیر کل در اجرای قطعنامه و در تلاشهای میانجیگرانه برای حصول یک راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه مورد قبول دو طرف، در خصوص تمام موضوعات موجود، منطبق با اصول مندرج در منشور ملل متحد، همکاری نمایند.
5. از تمام کشورهای دیگر میخواهد که حداکثر خویشتنداری را مبذول دارند و از هرگونه اقدامی که میتواند منجر به تشدید و گسترش بیشتر منازعه گردد، احتراز کنند و بدین‌ترتیب، اجرای قطعنامه را تسهیل نمایند.
6. از دبیر کل درخواست مینماید که با مشورت با ایران و عراق، مسأله تفویض اختیار به هیأتی بیطرف برای تحقیق راجع به مسئولیت منازعه را بررسی نموده و در اسرع وقت به شورای امنیت گزارش دهد.
7. ابعاد خسارات وارده در خلال منازعه و نیاز به تلاشهای بازسازی با کمکهای مناسب بینالمللی، پس از خاتمه درگیری تصدیق میگردد و در این خصوص، از دبیر کل درخواست می‌کند که یک هیأت کارشناسان را برای مطالعه موضوع بازسازی و گزارش به شورای امنیت، تعیین نماید.
8 . همچنین از دبیر کل درخواست می‌کند که با مشورت با ایران و عراق و دیگر کشورهای منطقه، راههای افزایش امنیت و ثبات منطقه را مورد مداقّه قرار دهد.
9. از دبیر کل درخواست می‌کند که شورای امنیت را در مورد اجرای این قطعنامه مطلع نماید.
10. مصمم است برای بررسی اقدامات بیشتر جهت رعایت و اجرای این قطعنامه، در صورت ضرورت، جلسات دیگری مجدداً تشکیل دهد.
مجموع خسارات وارده ناشی از جنگ در صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران
طبق گزارش سازمان ملل در مورد غرامت ایران در جنگ تحمیلی، تأسیسات نفتی کشورمان بارها مورد هجوم قرار گرفتند. از جمله پالایشگاه آبادان، که یکی از بزرگترین پالایشگاه‌های جهان است، به طور قابل توجهی تخریب شد. انهدام حوزه‌های نفتی و گازی جزیره خارک، که بزرگترین تأسیسات بارگیری نفتی جهان است، به شدت آسیب دید و توانایی ایران برای ایجاد منابع کافی جهت رفع نیازهای ملی به شدت کاهش یافت. مجموع خسارات وارده ناشی از جنگ به لحاظ عدم تولید، استخراج، پالایش و فروش نفت و فراورده‌های آن بالغ بر دو هزار و ۴۸۷ میلیارد ریال برابر با ۱/۳ میلیارد دلار بوده است.
در همین رابطه سردار محمد باقر نیکخواه بهرامی که در دوران دفاع مقدس به مدت چند سال مسؤول تبلیغات جبهه و جنگ «قرارگاه کربلا» و از سال ۶۴ به بعد نیز فرمانده جنگ‌های نوین قرارگاه خاتم الانبیا (ص) بوده است، با اشاره به اینکه یکی از بندهای «قطعنامه ۵۹۸» موضوع پرداخت غرامت جنگی از سوی کشور عراق به ایران است، توضیح داد: بعد از پایان هشت سال دفاع مقدس و پذیرش قطعنامه ۵۹۸، متأسفانه یکی از بندهای این قطعنامه که همان موضوع پرداخت غرامت جنگی عراق به ایران بود بنا به دلایلی تاکنون اجرایی نشده و همچنان مسکوت مانده است.
مرحوم حسین اردستانی، رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و استاد درس تحولات سیاسی – اجتماعی ایران در گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با روند دریافت غرامت از دولت عراق می‌گوید:روی کار آمدن دولت مردمی در عراق که در دوران جنگ با صدام نیز جزو متحدین ایران بودند، روند دریافت غرامت را کندتر می‌کند. بعضاً وقتی موضوع پرداخت غرامت به ایران مطرح شده،کارشناسان و نخبگان عراقی،به وضع نامناسب کشور و شرایط تحریم اشاره کرده‌اند و گفته‌اند که قادر به پرداخت غرامت نیستیم و با ما مدارا کنید. حتی این موضوع را عنوان می‌کردند که غرامت را ببخشید. اما جمهوری اسلامی هیچ وقت، موافقت خود را با بخشش غرامت اعلام نکرده و تنها مراعات شرایط خاص کشور عراق را کرده است.
در این راستا بار دیگر محمدجواد محمدی پور مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان فارس در تاریخ 10 شهریور در نامه ای به ایزدی قهفرخی معاون حقوقی و امور مجلس خواستار پیگیری دریافت غرامت جنگی از آغازگر 8 سال جنگ تحمیلی شده است.
همچنین کانون حمایت جانبازارن و ایثارگران خراسان رضوی نیز در نامه ای به سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران با اشاره به تشکیل کمپین دریافت غرامت قطعنامه 598 در فضای مجازی خواستار پیگیری مجدد برای دریافت این غرامت شده است.
حال باید پس از سال ها منتظر عملکرد مسئولان دولت سیزدهم برای دریافت این غرامت ماند .
دیدگاهتان را بنویسید
دیدگاه ها