پایگاه خبری تحلیلی شفافیت- مسیب سلطانی: یکی از افرادی که پیشرو جنجال های انتخاباتی بود محمود احمدی نژاد رئیس دولتهای نهم و دهم است. شاید کمتر کسی جو سیاسی_اجتماعی سال 84 را به یاد بیاورد. اما او در نخستین همایش كانديداتوري خود که در 6 خرداد 84 در سالن شهداي هفتم تير برگزار شد؛ گفت: "در خدمتگزاري نبايد هيچ اولويت و ترجيهي قائل شد، مگر براي مستضعفان كه ضرورت رسيدگي به آنها بر كسي پوشيده نيست." وی گفت: "گران‌ترين، شيك‌ترين و تجملاتي ترين ساختمانها و لوازم امروز متعلق به دولت است كه اين وضع بايد اصلاح شود. سالانه مسافرت‌هاي بي‌جهت و بي فايده بيش از 500 ميليون دلار خرج روي دست ملت مي‌گذارد."
کلید واژه ای به نام مستضعف
حالا پس 15 سال، کلید واژه «مستضف» توجه جامعه را به خود معطوف کرده است. شنبه شب بود که دربرنامه «نگاه یک»سید پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان دست به افشاگری هایی زد که با واکنش های زیادی همراه شد. البته این نخستین بار نبود که فتاح روی آنتن تلویزیون از آمار و ارقام قابل توجه سخن می گفت. یک سال پیش او در برنامه ای،از بازگرداندن 11 هزار فقره ملک از املاک اسناد رضاخان به اذن رهبری،درآمدهای بنیاد تحت مدیریتش و حتی تخلفاتی که خود این بنیادمرتکب شده و می‌شود؛ صحبت کرده بود. شاید فتاح با این اقدام سعی داشت تا از وجود شفافیت در بنیاد مستضعفان خبر دهد اما همان موقع نیز از این اقدامات او استقبال زیادی نشد و او را به دلیل بروز رفتارهای پوپولیستی محکوم کردند.
این در حالیست که فتاح نیز بر این برداشت ها از سوی جامعه صحه گذاشت و اذعان کرد: «برخی مرا به اقدامات پوپولیستی برای انتخابات 1400 متهم می‌کنند.اینها را بگویند اما ملک ما را محترمانه تخلیه کنند و پس بدهند!»
شاید اگر پرویز فتاح در روزهای نخست ریاستش بر بنیاد مستضعفان پرده از تصرف املاک این بنیاد توسط مسئولان سابق و فعلی؛ برمیداشت، حالا به خاطر بازپسگیری اموال سازمان متبوع خود مورد قضاوت قرار نمی گرفت و به رفتارهای پوپولیستی پیش از انتخاباتی محکوم نمیشد.
از حمام و جکوزی در کاخ مرمرتا مدرسه فرهنگ و سپاه
نکته قابل توجه این است که او در برنامه «نگاه یک» تنها به مواردی از املاک آزاد نشده بنیاد مستضعفان اشاره کرد. مواردی را نام برد که به دلیل حضور چهره های شاخص سیاسی در فضای جامعه پر سروصدا شد. او به بازپسگیری کاخ مرمر اشاره می کند که مدتی در اختیار صاحبانی جز بنیاد مستضعفان بوده و در این مدت تغییراتی اساسی و نامتجانس را به خود دیده و حالا نه فقط «آسانسور»، بلکه مجهز است به «حمام و جکوزی»
اما جنجالی ترین سخنان فتاح مربوط می شود به مدارس فرهنگ و حدادعادل. او در بیانی بی پرده و البته بی سابقه، گفت: «اجاره زمینی که آقای حدادعادل در منطقه فرشته برای مدرسه گرفته‌اند، به‌روز نیست!حداد عادل علاوه بر مدرسه فرهنگ، زمین دیگری برای ساخت مدرسه دریافت کرده بود که موفق به دریافت مجوز نشد زیرا این زمین به متراژ 8000 متر و منطقه هروی و روی گسل قرار دارد و به همین دلیل، آقای حدادعادل این ملک 400 میلیارد تومانی را به ما تحویل داد.»
اما افشاگری های فتاح فقط معطوف به کاخ مرمر و حدادعادلی که به لحاظ سیاسی هم طیف خوداوست؛ نماند و در ادامه به ساختمان مرکز مطالعات و تحقیقات زنان اشاره کرد و از شهین دخت مولاوردی و معصومعه ابتکار نام برد. همچنین او از دو رییس‌جمهوری مملکت در سخنانش نام برد؛ سیدمحمد خاتمی، رییس‌جمهوری اسبق و محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری سابق.البته او بدون اشاره به نام خاتمی، از ملکی در اختیار «رییس‌جمهوری اسبق و بنیاد باران» سخن گفت که البته بنابر توضیحات او، پیش از ورود فتاح به بنیاد مستضعفان در چنین اوضاعی بوده و همان زمان، «تخلیه شده و همزمان با ایام کرونا نیز با هماهنگی وزارت بهداشت، به محل قرنطینه بیماران تبدیل شده و اکنون در چنین حال و اوضاعی، میزبان بیماران کرونایی است.» از آن‌سو اما ملک 1800 متری ولنجک که سال‌هاست در اختیار احمدی‌نژاد و نزدیکانش قرار داشته، همچنان تحت‌تملک «بهاری‌ها» است؛ ملکی که ظاهرا 200 میلیارد تومانی می‌ارزد و جالب آنکه هر دو رییس‌جمهوری سابق و اسبق، با واسطه و بی‌واسطه به این اظهارات واکنش نشان دادند.
دامنه افشاگری فتاح اما در ادامه از ولنجک رسید به ضلع جنوبی کاخ نیاوران و این محله اعیان‌نشین واقع در شمال پایتخت. اشاره فتاح در این بخش از سخنانش به دو ملک مهم 12 و 9 طبقه‌ای بود که به یکی از اضلاع پارک نیاوران مشرف است. املاکی که یکی به گفته فتاح، «در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام است» اما «زمین آن متعلق به بنیاد بوده و 12طبقه در آن ساخته شد.» ملکی که البته مجمع آن را تخلیه کرده و اکنون مرکز پژوهش‌های مجلس در آنجا مستقر است. فتاح البته درادامه به شخصیت«ارزشی و بسیجی زاکانی» رییس جدید این مرکز اشاره و ابراز امیدواری کرده که او در«نخستین کار انقلابی»خود این ملک را تخلیه کند.
او اما سپس به سراغ نیروهای مسلح و املاک در اختیار نهادهای نظامی رفت و از نهادهایی گفت که «حریفش نمی‌شوند»؛ «نیروهای مسلح» فتاح علت را این‌طور توضیح داده: «قانونا نمی‌توانیم علیه آنها شکایت کنیم اکنون یک جای خوب بنیاد در کوهک در اختیار نیروی دریایی ارتش است و مقام معظم رهبری فرمانده کل قوا هم فرموده‌اند، سرلشکر باقری هم امضا کرده اما نمی‌روند و پیگیری‌های ما به در بسته خورده است.» پس از «کوهک» و «ارتش» نوبت به «جماران» و «سپاه» رسید. آنجا که فتاح از ملکی به ارزش بیش از 200 میلیارد تومان در این منطقه شمال شهر تهران سخن گفت که در اختیار «سپاه ولی‌امر» است و نه‌تنها «آن را به بنیاد پس نمی‌دهد»، بلکه حتی خود فتاح را هم، «به این ملک راه نداده‌اند.» پرونده‌ای که ظاهرا انتهای خط برای فتاح است و او را واداشت روی آنتن زنده، عاجزانه بگوید: «به کجا شکایت ببریم؟»!
همه اموال بنیاد مستضعفان
نکته قابل توجه و قابل اهمیت این است که یک ماه پس از پیروزی انقلاب به دستور بنیانگذار جمهوری اسلامی برای مصادره تمام اموال منقول و غیرمنقول سلسله پهلوی و شاخه‌ها و مربوطین به این سلسله به نفع مستمندان و کارگران و کارمندان ضعیف بنیاد مستضعفان تشکیل شد؛ اما تنها در سال ۱۳۹۶در سی و نهمین سالگرد تاسیس این بنیاد بود که صورت‌های مالی بنیاد مستضعفان در دسترس عموم قرار گرفت. این گزارش عملکرد مربوط به صورت‌های مالی منتهی به سال ۱۳۹۵ بود که مورد تایید سازمان حسابرسی نیز قرار گرفت.
در گزارش عملکرد بنیاد مستضعفان، دارایی‌های این بنیاد بیش از ۱۴ میلیارد دلار تخمین زده شده بود؛ رقمی که با توجه به نرخ دلار در آن سال به بیش از ۵۶ هزار میلیارد تومان می‌رسید.
البته با توجه به اینکه عمده دارایی‌های شرکت‌ها در صورت‌های مالی بر اساس ارزش اسمی و نه ارزش واقعی قیمت‌گذاری می‌شوند، این رقم می‌تواند به چندین برابر افزایش یابد. میزان سود خالص بنیاد نیز در این گزارش ۷۰۰ میلیون دلار در پایان سال مالی ۹۵ تخمین زده شده بود. هر چند میزان سود سنواتی این بنیاد ۳.۵میلیارد دلار بود.
بنیاد مستضعفان و املاک تصرف شده
بنیاد مستضعفان در همان گزارش عملکرد به بخشی از موجودی املاک خود که به تصرف نهادها و سازمان‌های دولتی و اشخاص مختلف درآمده‌اند، پرداخته بود. تعداد این واحدها ۲۴ هزار و ۵۴۲ ملک بوده که ۳ سال پیش حدود ۳۸۰ میلیارد تومان ارزش‌گذاری «اسمی» شده بود. هر چند در طول این سال‌ها، نرخ دلار از ۳۵۰۰تومان به ۲۲ و ۲۳ هزار تومان جهش پیدا کرده و ارزش این املاک هم قطعا بالاتر رفته است. در زمان ارایه گزارش عملکرد بنیاد مستضعفان (اسفندماه سال ۹۵)عنوان شده بود که «مقرر شده در سنوات آتی با متصرفین ساختمان‌های بنیاد مذاکره و توافق شود تا املاک یاد شده، تعیین تکلیف گردد... یا معادل بهای کارشناسی املاک فوق وجه نقد دریافت شود...» بنیاد مستضعفان عمده متصرفان این املاک را سپاه، شهرداری، ستاد اجرایی فرمان امام، کمیته امداد و... ذکر کرده بود.
بنیاد مستضعفان در آن زمان اضافه کرده بود که ۱۲۴ فقره سند مالکیت در خزانه اسناد این بنیاد موجود است که «به دلیل عدم امکان تطبیق آنها با املاک تاکنون تعیین تکلیف نشده است.» همچنین۳۲۰ فقره از املاک سازمان اموال و املاک نیز به بهای تمام شده ۵ هزار و ۵۰ میلیون ریال به دلیل نامشخص بودن وضعیت مالکیت و از طرفی با توجه به اینکه املاک یاد شده در تصرف «اشخاص» است در حساب‌های بنیاد به عنوان «کاهش ارزش» از آنها یاد شده است. بنیاد در این بخش عنوان کرده که «اشخاصی که این ۳۲۰ملک را تصرف کرده‌اند هیچ گونه حقوقی برای بنیاد قائل نیستند.»
البته در گزارش بنیاد به جزییات این «تصرفات املاک» توسط اشخاص اشاره‌ای نشده است.
بخش زیادی از ساختمان‌هایی که حالا توسط بنیاد مستضعفان اداره می‌شود، متعلق به بنیاد پهلوی بود که بعد از انقلاب به بنیاد علوی تغییر نام یافت. بنیاد پهلوی یک سازمان به ظاهر غیرانتفاعی خیریه بود که از وقف بخش بزرگی از اموال خاندان پهلوی در سال ۱۳۳۷ تشکیل شد و از مهم‌ترین بنیادهای اقتصادی و فرهنگی دربار پهلوی به شمار می‌آمد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ نام این بنیاد به بنیاد علوی تغییر یافت و با تشکیل بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، بخش عمده دارایی‌های این بنیاد به بنیاد مستضعفان منتقل شد.
املاک بنیاد پهلوی در همان اوایل انقلاب مورد ارزیابی قرار گرفت. کتاب «رشد روابط سرمایه‌داری در ایران» نوشته محمد سوادگر به دسته‌بندی این املاک پرداخته است. این املاک در قالب «بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و بیمه»، «هتل ها»، «مجموعه‌های توریستی-تفریحی»، «مسکونی و تجاری» و «بین‌المللی» در جدول پیوست دسته‌بندی شده است.
و اما سوال مهم
با وجود این اموالی که تحت مدیریت بنیاد مستضعفان است پرسش مهم اینجاست که فقط همین املاکی که فتاح به آن اشاره کرد در اجاره مسئولان کشور است که باید تخلیه شوند یا املاک دیگری هم هستند و بنابر مصلحت فعلا سخنی از آنها به میان نیامده است. فضای جامعه پیش از انتخابات به درجه ای از التهاب می رسد که رفتار مسئولان بیش از گذشته زیرذره بین خواهد رفت. به هر حال باید منتظر بود تا ببینیم رئیس بنیاد مستضعفان در پاسخ به این واکنش ها چه تصمیمی را اتخاذخواهد کرد.
دیدگاهتان را بنویسید
دیدگاه ها