شفافیت، الهام صادقی: دی ماه سال گذشته بود که اختلاف در خصوص صادرات گاز میان روسیه با اروپا اوج گرفت و در شرایطی که اروپایی ها به دلیلی بحران انرژی به ویژه در فصل سرد سال دچار مشکلات زیادی شده بودند، در این باره توپ را به زمین روسیه انداختند، اقدامی که کشور مذکور نیز متقابلا آن را انجام داد.
به عبارتی اتحادیه اروپا روسیه را متهم کرد که میزان صادرات گازش را کاهش داده و موجب گرانی و وخامت اوضاع شده است. در آن سوی ماجرا هم روسیه با تاکید بر توافقنامه سال 2021 فروش گاز روسیه به اتحادیه اروپا تاکید کرد که مسکو به تعهداتش در این زمینه پایبند بوده است.
در چنین شرایطی بود که اما درگیری میان اوکراین و روسیه به نوع دیگری این موضوع را تحت الشعاع قرار داد. در این میان اگرچه زمزمه های تحریم گاز روسیه از سوی اروپا به گوش رسید و بیان شد؛ اتحادیه اروپا سرگرم تهیه کردن بسته هفتم تحریم ها علیه مسکو بوده ولی در همان زمان به عبارتی تیرماه اخیر بیان شد که این بلوک قصد محدود شدن واردات گاز از روسیه را ندارد، چرا که تعداد زیادی از کشورهای عضو اتحادیه مذکور قادر نخواهند بود این محدودیت را اجرایی کرده و خود را با آن وفق دهند.
استفاده ابزاری روسیه از گاز صادراتی به اروپا
این در حالی بود که اما در مقابل روسیه در بحبوحه تنش با غرب به سراغ استفاده ابزاری از گاز صادرات اش به اروپا رفت تا از آن برای پیشبرد اهدافش بهره ببرد. آن هم در شرایطی که به نظر می رسد دراین میان هرچند که به طور کلی اثر ابزاری تحریم ها بر اقتصاد روسیه چندان قابل توجه نبود و به عبارتی تنها اثری گذرا داشت، اما به نوعی گاز به وسیله ای برای قدرت نمایی روسیه در برابر غرب تبدیل شد.
تهدیدی که دستاورد دیپلماسی انرژی برای این کشور بود و البته در قدم بعدی هم پرداخت بهای گاز به روبل راهکار دیگری برای این قدرت نمایی بود تا آثار تحریم های بانکی و ارزی غرب را به حداقل برساند.
تعاملات استراتژیکی ایران و روسیه در بازار گاز
به هر حال در این روند روس ها در واکنش به چنین تدبیری از سوی اتحادیه اروپا، اقدان به محدود کردن جریان صادرات گاز به اروپا کردد تا آنان را تحت فشار بگذارد.
حال اما در چنین اوضاع و احوالی مناقشه گازی مذکور جدا از آنچه که گفته شد فرصت بی مانند را در پیش روی کشورمان قرار داد، تا بتواند با بهره بردن از ظرفیت گاز مازاد روسیه، در مسیر تبدیل شدن به هاب گازی منطقه قدم بردارد. سکه ای که روی دیگرش از نظر کارشناسان این حوزه می تواند با واردات گاز روسیه و صادرات آن به بهای بیشتر به کشورهای همسایه البته در بلند مدت درآمد قابل توجهی را برای ایران رقم زند.
ضمن اینکه سعی اروپایی ها برای رها شدن از وابستگی به گاز روسیه باعث شده تا روس ها مسیری غیر از ایران برای حفظ و ایمن سازی صادرات گاز نداشته باشند، در نتیجه گفته می شود؛ ایران و روسیه به عنوان دو تولید کننده بزرگ گاز در جهان قادر خواهند بود تا در بازار گاز تعاملات استراتژیکی را آغاز کنند.
رشد 3.5 میلیارد مترمکعب صادرات گاز به چین
از این موارد که بگذریم براساس گزارش موسسه Solution با محوریت وضعیت صادرات گاز روسیه و فرصت ایران برای تجارت با گاز این کشور میزان تولید گازپروم تا ماه گذشته میلادی ، 12 درصد در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته، به عبارتی با افت 35.8 میلیارد مترمکعبی رو به رو بوده است.
ضمن اینکه مقدار صادرات در این زمینه به کشورهایی به جز از مقاصد آسیای میانه هم کاهش 35 درصدی را نشان می دهد به عبارتی این رقم 40 میلیارد متر مکعب کمتر شده است.
مرور بیشتر بر آمارها نشان می دهد؛ اگرچه عدد و رقم مربوط به صادرات گاز به اروپا و ترکیه کاهش 40.7 و 2.8 میلیارد مترمکعبی را به نمایش می گذار، ولی در مقابل صادرات به چین در مدت زمان هفت ماه اخیر 3.5 میلیارد مترمکعب معادل 60.9 درصد افزایش را تجربه کرده است.
این در حالی بوده که پیش بینی های بیانگر افزایش 13 میلیارد دلاری درآمد صادرات گاز روسیه در سال 2022 است. البته در کنار آنچه که بیان شد نکته قابل توجه این بوده که به رغم اینکه شاهد کاهش40 درصدی حجم صادرات به اروپا بوده ایم ولی مدل قیمت گذاری صادرات به قاره مذکور موجب شده تا بهای این صادرات در بازه زمانی اشاره شده به بیش از چهار برابر برسد.
زمان قراردادهای گازی گذشته روسیه در حال اتمام
در آن سوی این ماجرا اما گفته می شود به پایان رسیدن زمان قرار دادهای گذشته در خصوص صادرات گاز روسیه به اروپا در کنار تنش های موجود باعث شده تا کارشناسان عنوان کنند، حدود 180 میلیارد متر مکعب گاز صادراتی روسیه به اروپا را در معرض خطر کاهشی شدن قرار دارد. در این میان گفته شده که لهای گاز وارداتی کشورهای خاورمیانه و جنوب غرب آسیا در دوسال گذشته بالغ بر 50 درصد کمتر از قیمت صادرات روسیه به اروپا بوده است و این امر می تواند بستری برای سوق دادن مشتریان به سوی کشورهای اشاره شده باشد.
به هر حال همه این موارد موجب شده تا اکنون صحبت از اتحاد دو غول گازی جهان به عبارتی روسیه و ایران در برابر تحریم به میان آید آنچه که می تواند اثرگذاری زیادی در بازارهای صادراتی این انرژی داشته باشد.
دیدگاهتان را بنویسید
دیدگاه ها