اساساً برخی از محاسبات سازمان برنامه‌ و بودجه قابل قبول نیست

به گزارش شفافیت فرشاد پرویزیان، کارشناس مسائل اقتصادی، با اشاره به این که طی پیش‌بینی در گزارش منتشر شده از سوی سازمان برنامه و بودجه که پس از مدت کوتاهی تکذیب شد، آمده است که اگر تحریم‌ها برداشته نشود، ممکن است تا 4-5 سال آینده، نرخ دلار از مرز 280 هزار تومان برسد، گفت: در آن جدول، اصلاً مشخص نیست که بر چه مبنایی این نرخ را داده‌اند و تنها یک سری اعداد و ارقام منتشر شده است.
وی در ادامه با تأکید بر این مفهوم که همۀ هدف علم اقتصاد، پیش‌بینی آینده است افزود: در این میان باید یک سری مدل‌هایی داشته باشید، مدلسازی بکنید تا بر اساس آن مدلسازی بتوانید رفتار یک متغیر را شناسایی و حرکت آن را در آینده پیش‌بینی کنید.
روش‌های تکنیکال اقتصادی برای بررسی و پیش‌بینی سری‌ها جواب نمی‌دهد
این کارشناس مسائل اقتصادی، هیچ یک از مدل‌های آماری و اقتصادی را دقیق ندانسته و با تأکید بر این نکته که نمی‌توان بر اساس این مدل‌ها پیش‌بینی کرد فردا فلان نرخ به چه اندازه‌ای می‌رسد، ادامه داد: این روند شاید روی کاغذ و برای درس دانشگاهی و تمرین دانشجویی جواب بدهد، اما در واقعیت این روش‌های تکنیکال، برای بررسی و پیش‌بینی یعنی سری‌های زمانی که مثلاً نرخ دلار در سال‌های گذشته که در دسته‌های عددی قرار می‌دهد، جواب نمی‌دهد و نمی‌توان گفت که اگر این نرخ تا به امروز بدین شکل بوده است، از امروز به بعد نیز همین گونه پیش می‌رود.
پرویزیان، با اذعان به این امر که این کار خالی از اشکال نیست و اشکالات فراوانی دارد، اضافه کرد: اولین اشکالی که به این روند وارد است، این است که موقعی این تجزیه و تحلیل‌ها و این روش‌های پیش‌بینی درست از آب در می آید که شرط رفتار عقلایی بر بازار حاکم باشد و شما بتوانید بگویید که رفتار عقلانی به اقتصادی طبیعی بر بازار حاکم است.
وی با اشاره به این مفهوم که اگر این شرط بر بازار حاکم نباشد، این مدل‌ها کارآمدی ندارند و قابل اعتبار نیستند، اظهار داشت: اساساً سری‌های زمانی از این جنس، مثل رفتار نرخ ارز یا در بورس و این دست مسائل به آن معنا که مد نظر است درشان وجود ندارد. 
این کارشناس مسائل اقتصادی، این نوع از نرخ‌ها را دارای گامی تصادفی و حرکتی غیرقابل پیش‌بینی دانسته که نتیجۀ هزاران متغییر دیگر نیز است و بر همین اساس، با اشاره به این موضوع که عملاً تکیه به این روش‌ها برای پیش‌بینی متغییری مثل نرخ ارز به لحاظ علمی کاملاً زیر سؤال است، تصریح کرد: این موضوع دقیقاً مثل این است که برخی‌ها آمده‌اند و در اینستاگرام صفحه‌های رمالی باز کرده‌اند و در آن جا به مردم می‌گویند که در شرایط فعلی چه چیزی بخر تا پولدار شوی، این‌ها نیز با همین روش کار می‌کنند و تنها چهار جدول و نمودار ترسیم می‌کنند و می‌گویند که مثلاً اگر تو این کار را بکنی، همه چیز درست می‌شود. 
پرویزیان، خاطر نشان کرد: اساساً این‌ها روش‌های درسی و دانشگاهی برای آموزش دانشجویان و ایجاد تلاش در دانشجویان برای پیش‌بینی آینده است، اما اگر از آن شرطی که تنها به لحاظ نظری روی کاغذ است که در بازار ایران وجود ندارد، استفاده کنید و بر اساس آن بگویید که مثلاً وضعیت به اینجا می‌رسد، کاری فوق العاده غلط و اشتباه است.
اساساً برخی از محاسبات سازمان برنامه‌ای قابل قبول نیست
وی با تأکید بر این مفهوم که به این جداول و پیش‌بینی نرخ‌های متغییر اقتصاد ایران به این شکل اصلاً اعتقادی ندارد، یادآور شد: دلیل این امر آن است که همین سازمان برنامه پیش‌بینی کرده بود که نرخ رشد اقتصادی در برنامه‌های توسعه‌ای متعدد به 8 درصد برسد که 5/3 درصد آن از محل بهره‌وری اتفاق می‌افتاد، برنامه هم ریخته بود و گفته بود بودجه را هم می‌دهیم و این اتفاق می‌افتد، ولی این اتفاق نیفتاد و همین موضوع کافی است که بگویم اساساً این گونه محاسبات سازمان برنامه‌ای را قبول ندارم.
این کارشناس مسائل اقتصادی، با تأکید بر این مفهوم که این گونه راجع به متغیرها نظر دادن کار اشتباهی است، و با اشاره به این که زمانی که موضوعی مانند حذف دلار از مبادلات ارزی مطرح می‌شود، ما یک متغیری به اسم تورم واقعی داریم که در نتیجۀ فعل و انفعالاتی رخ می‌دهد و موضوع دیگری به نام انتظارات تورمی داریم، گفت: انتظارات تورمی به این معناست که جامعه انتظار دارد که یک نرخ تورمی رخ بدهد و حالا اگر این انتظارات تورمی، بیش از تورم واقعی باشد بسیار مخرب می‌شود و این امر، بدان معناست که قرار است 20 درصد تورم رخ بدهد اما مردم در جامعه منتظر تورم 40 درصدی هستند.
پرویزیان، با اشاره به این امر که در این شرایط همه به این فکر هستند که بخرند و تبدیل دارایی کنند یا در نهایت بروند و در خارج از کشور ملک بخرند تا بتواند اقامت گرفته و از کشور خارج شوند، افزود: در این شرایط اگر قرار باشد چیزی هم گران نشود، بر عکس گران می‌شود و این موضوع بدان خاطر است که توان تولید محصول در اقتصاد در سال تا یک اندازه‌ای است و این اتفاق مثلاً برای پوشک و نوار بهداشتی افتاد.
وی، با ابراز تأسف از این رفتار مردم، با اشاره به این که توان تولید پوشک در کشور به اندازۀ محدودی است و زمانی که مردم به فروشگاه‌ها حمله می‌کنند و پوشک می‌خرند، این توان خود به خود کم می‌شود، ادامه داد: اینجاست که نمی‌توانند قفسه‌های فروشگاه‌ها را پر کنند و در نهایت محصول گران می‌شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی، با تأکید بر این امر که این گونه کارها انتظارات تورمی را در جامعه دامن می‌زند و رفتارها را به شدت به هم می‌ریزد و مردم را به این سمت می‌کشاند که به سمت تغییر ترکیب دارایی هایشان بروند و تصمیماتی بگیرند که کل فضای اقتصادی را به هم بزند و تحت تأثیر قرار بدهد، اضافه کرد: دقیقاً در همین شرایط است که این وضعیت، منجر به نتایجی می‌شود که ممکن است دلار نه به 280 هزار، بلکه به 480 هزار تومان برسد، اما این که حالا چرا این جدول منتشر شد و بیرون آمد، اگر نگوییم که این امر ناشی از یک اشتباه، بی‌خردی، بی‌سوادی‌، یا سهل‌انگاری سیاسی بوده است که این اتفاق افتاده است، باید بگوییم که این موضوع حتماً ریشه‌ای سیاسی دارد.